Ο όρος «συναισθηματικο φαγητό» αναφέρεται στην συναισθηματική μας εξάρτηση από το φαγητό. Στην διεθνή βιβλιογραφία, μία τέτοιου είδους εξάρτηση περιγράφεται ως emotional eating.
Η αλήθεια είναι, ότι ο εθισμός στο φαγητό είναι ένα σύνθετο πρόβλημα για το οποίο δεν υπάρχει μόνο μια αιτία και συνεπώς μία λύση γι αυτό.
Αυτο που χρειάζεται να εχετε κατα νου, είναι πως δεν πρόκειται για μια συμπεριφορά που εκδηλώνουν οι παθητικοί τύποι προσωπικότητας μόνο ή οι λιγοτερο ενεργητικοί άνθρωποι. Είναι κάτι που μπορεί να συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από την ηλικία τους, το κοινωνικό status ή και το φύλο τους.
Όταν έχω συναισθηματική εξάρτηση από το φαγητό, σημαίνει πως:
1. Καταναλώνω μεγάλες ποσότητες φαγητού (συνήθως επεξεργασμένο και πολύ λιπαρό φαγητό) όχι απαραίτητα ως ανταπόκριση στο αίσθημα πείνας μου
2. Καταφεύγω να τρώω στα κρυφά μακριά από τα επικριτικά βλέμματα των άλλων.
3. Μπορεί να μην τρώω μεγάλες ποσότητες μονομιάς, αλλά όλη μέρα να καταναλώνω μικρες ποσότητες φαγητού.
4. Νιώθω συχνά ντροπή κι ενοχές αφού έχω φάει.
5. Σκέφτομαι συχνά κάποιο φαγητό και νιωθω ευφορία ή προγραμματίζω πάντα τι έπεται να φάω.
6. Το φαγητο μονοπωλεί τη σκέψη μου.
7. Νιωθω άγχος σε σχεση με το βάρος μου, το σώμα και τη διατροφή μου.
Αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε τουλάχιστον δύο από τα προαναφερθέντα, τότε ίσως να έχεις μία συναισθηματική εξάρτηση από το φαγητό. Πολλές φορές, το φαγητό κι η ηδονή που ακολουθεί την κατανάλωση του, μπορεί να δώσει την αίσθηση ότι είναι ικανό να θεραπεύσει τα συναισθηματικά μας προβλήματα. Η κατάθλιψη, η μοναξιά, το χρόνιο άγχος, ο θυμός, διάφορες διαπροσωπικές μας δυσκολιες αλλά και η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να οδηγήσουν στην υπερφαγία.
Τι πυροδοτεί όμως τον συναισθηματικό εθισμό στο φαγητό;
• Συναισθηματικοί λόγοι. Στην περίπτωση αυτή, καταναλώνουμε φαγητό από βαρεμάρα, άγχος, κούραση, θυμό ή μοναξιά προκειμένου να γεμίσουμε τα συναισθηματικά μας κενά. Συγκεκριμένα, μετα από κάποια διαφωνία ή σύγκρουση που έχουμε με κάποιον άλλο, ή όταν αισθανόμαστε ανεπαρκείς σε σχέση με άλλους μπορεί να καταναλώσουμε φαγητό κυρίως κάτι γλυκό ή πολύ λιπαρό.
• Κοινωνικοί λόγοι: Πολλές φορές μπορεί να τρώμε περισσότερο απ ότι χρειάζεται όταν βρισκόμαστε σε κάποια κοινωνική συνεύρεση με φίλους, όπου αναγκαζόμαστε να φάμε για να συμβαδίσουμε και με τους υπόλοιπους. Ακόμη, μπορεί να οδηγούμαστε στην υπερφαγία, γιατί μας ενθαρρύνουν κάποιοι άλλοι να φάμε, π.χ πολλοί γονείς σπρώχνουν τα παιδια τους στην υπερφαγία. Τότε, προκειμένου να τους ικανοποιήσουμε καταφεύγουμε στην υπερκατανάλωση φαγητού.
Πώς εξηγείται το ότι, αν και δεν πεινάω, τρώω απλά και μόνο για να νιώσω καλύτερα;
Οι σύγχρονες έρευνες στη νευροψυχολογία μας εξηγούν αυτό το «φαινόμενο». Τα άσχημα συναισθήματα επηρεάζουν διάφορες ουσίες του εγκεφάλου μας. Για παράδειγμα, η ζάχαρη μπορεί να λειτουργήσει άμεσα ευφορικά καθώς η γλυκόζη ενεργοποιεί τη δημιουργία σεροτονίνης, κάτι που κάνουν και τα αντικαταθλιπτικά. Φυσικό είναι λοιπόν, όταν έχουμε άσχημη διάθεση και ιδιαίτερα όταν αντιμετωπίζουμε χρόνιο άγχος να δημιουργήσουμε συναισθηματική εξάρτηση από το φαγητό, το οποίο λειτουργει σαν αγχολυτικό.
Πώς μπορώ να διαχειριστώ το συναισθηματικό φαγητό; Καταρχας, αυτό που χρειαζεται είναι να αναγνωρίσετε πως δεν τρώτε από βιολογική αναγκη, αλλά από εθισμό. Όταν θα το συνειδητοποιείτε αυτό, τότε: 1. Προτιμήστε να πάτε για περπάτημα ή να κάνετε μία κινητική δραστηριότητα π.χ χορός ή κάντε δουλειές στο σπίτι, πλύνετε το αυτοκίνητό σας μέχρι ο πόθος για φαγητό να φύγει.. 2. Μπείτε στην μπανιέρα και κάντε ένα χαλαρωτικό μπάνιο. 3. Πάρτε τηλέφωνο κάποιον φίλο σας και μιλήστε για ό,τιδήποτε θέλετε. Κάπως έτσι, το στόμα θα ξεχαστεί μιλώντας αντί τρώγοντας. 4. Απευθυνείτε σε κάποιον ειδικό κλινικό ψυχολόγο που είναι εξειδικευμένος σε θέματα εξαρτήσεων. Όσο κοινότοπο κι αν ακούγεται, αν διαγνώσει κανείς ότι έχει μία εθιστική σχέση με το φαγητό, έχει κάνει ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Οι άνθρωποι δεν αναζητούν βοήθεια προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον εθισμό τους στο φαγητό, επειδή πιστεύουν ότι δεν μπορούν να σταματήσουν την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά τους. Το μυστικό όμως για τη θεραπεία τους δεν είναι να το κρατήσει κάποιος μυστικό.
Αν προβληματίζεστε για το αν είστε εθισμένος στο φαγητό ακόμη, συμπληρώστε το παρακάτω ερωτηματολόγιο (στην αγγλική γλώσσα), για να το διαπιστώσετε άμεσα: http://psychologytoday.tests.psychtests.com/take_test.php?idRegTest=1599
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου