ΨΥΧΟΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ:Όταν πονάει η ψυχή, νοσεί το δέρμα

Σύμφωνα με την ψυχοδερματολογία, η οποία αναφέρεται στην επίδραση της ψυχικής μας κατάστασης στο δέρμα, εκτιμάται ότι οι 4 στους 10 ασθενείς που επισκέπτονται το ιατρείο του δερματολόγου παρουσιάζουν κάποια μορφή ψυχικής διαταραχής.

Πολύ συχνά, οι δερματικές παθήσεις έρχονται στην επιφάνεια σε περιόδους έντονου στρες. Ο ψυχολογικός παράγοντας λοιπόν φαίνεται να παίζει σηµαντικό ρόλο, αφού µπορεί να πυροδοτήσει ή και να επιδεινώσει µια δερµατική πάθηση. 

Η δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μαρία Γ. Βογιατζή λύνει τις απορίες μας:

ΜΑΡΙΑ ΒΟΓΙΑΤΖΗ
ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ

Βαζελώνος 32, Τ.Κ. 55132,
Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310443318, 6937777237

Κατά την περίοδο της κρίσης που διανύουμε, έχετε δει στο γραφείο σας αύξηση των περιστατικών εκείνων που εκδηλώνουν μια ψυχογενή δερματική πάθηση;

Αναμφίβολα, η οικονομική κρίση αυξάνει τις ψυχογενείς δερματικές παθήσεις. Προσωπικά, διαπιστώνω αύξηση στα περιστατικά κυρίως εκζέματος και κατά δεύτερο λόγο ψωρίασης, γυροειδούς αλωπεκίας, κνίδωσης και άλλων δερματοπαθειών που σχετίζονται με το stress. Από την άλλη, ήδη υπάρχουσες δερματοπάθειες, πχ η ακμή, η ψωρίαση, η λεύκη επιδεινώνονται σημαντικά. Η δερματοπάθεια των ασθενών πολλές φορές δημιουργεί τεράστια συναισθηματικά και κοινωνικά προβλήματα, καθώς και έλλειψη αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης.Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γιατρός πρέπει να αντιμετωπίζει εξίσου τόσο τα ψυχολογικά όσο και τα δερματικά προβλήματα και να υπάρχει αγαστή συνεργασία δερματολόγου και ψυχιάτρου.

Υπάρχουν δερματικές ασθένειες που σχετίζονται με την κακή ψυχολογία του ατόμου;

H ψυχοδερματολογία μελετά την επίδραση των ψυχολογικών παθήσεων στο δέρμα, αλλά και το αντίστροφο, δηλαδή την επίδραση των δερματολογικών παθήσεων στην ψυχική κατάσταση του ασθενούς. Το δέρμα αποτελεί μέσο έκφρασης συναισθημάτων και παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση του ατόμου. Η σχέση μεταξύ δέρματος και εγκεφάλου αρχίζει από την εμβρυϊκη περίοδο.Η αλληλεπίδραση μεταξύ νου και δέρματος έχει μελετηθεί σε κυτταρικό επίπεδο στο λεγόμενο νευρο - ανοσο – δερματο – ενδοκρινικό μοντέλο.

   Από ψυχοδερματολογικής άποψης υπάρχουν 4 κατηγορίες ασθενειών:

Α.Δερματολογικά νοσήματα που επιδεινώνονται ή εκλύονται από ψυχολογικούς παράγοντες πχ ψωρίαση, γυροειδής αλωπεκία, ατοπική δερματιτιδα, λεύκη, κνίδωση.

Β. Δερματολογικές εκδηλώσεις ψυχιατρικών διαταραχών πχ οι παραληρητικές ιδέες παρασίτωσης, η προκλητή δερματοπάθεια στην οποία ο ασθενής τραυματίζει το δέρμα του με διάφορα μέσα, οι απτικές ψευδαισθήσεις, η δυσμορφοφοβική ψευδαίσθηση, η βρωμιδρωσική ψευδαίσθηση και η τριχοτιλλομανία που είναι το συνειδητό ή ασυνείδητο σπάσιμο των τριχών

Γ. Οι ψυχιατρικές διαταραχές που απορρέουν από τη χρονιότητα και τον κοινωνικό αντίκτυπο δερματολογικών παθήσεων όπως η ακμή, η ψωρίαση, η ατοπική δερμαίτιδα, η νευροϊνωμάτωση, η ιδρωταδενίτιδα κτλ

Δ. Οι διαταραχές αισθητικότητας του δέρματος πχ αιμωδίες, καύσος και κνησμός χωρίς εμφανή δερματική βλάβη

 

Από την εμπειρία σας, ποιά άτομα ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου ως προς την εκδήλωση ψυχοσωματικών δερματικών ασθενειών; 

Αναφέραμε ήδη πολλές δερματολογικές παθήσεις που συνδέονται με ψυχικές διαταραχές και  φυσικά θα μπορούσαμε να τις κατατάξουμε σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Και αντίστροφα υπάρχουν ψυχιατρικές διαταραχές που επάγουν και επιδεινώνουν την κατάσταση. Ενδεικτικά, αναφέρουμε την κατάθλιψη, τις ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές, τον αυτοκτονικό ιδεασμό, την εξάρτηση από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, τις αγχώδεις διαταραχές, τις φοβικές καταστάσεις, τις διαταραχές προσωπικότητας, τις καταναγκαστικές και παρανοϊκές διαταραχές. 

Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι ο "χρόνος" που πρέπει να αφιερώνει ο γιατρός και η συνολική εκτίμηση όχι μόνο των αντικειμενικών , αλλά και των υποκειμενικών συμπτωμάτων αποτελούν το κλειδί της επιτυχούς αντιμετώπισης και βοήθειας σε αυτούς τους ασθενείς.

Συμφωνα με την επιστήμη της ψυχολογίας, οι ψυχοσωματικές ασθένειες του δέρματος μεταφέρουν ένα μήνυμα το οποίο είναι απωθημένο, δηλαδή το ατομο αποφεύγει για λόγους άμυνας να το συνειδητοποιήσει. Γενικά, το δέρμα μας φαίνεται να κουβαλά τις εσωτερικές εντάσεις που εμείς επιμένουμε να μην εκφράζουμε λεκτικά ή που δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε. 

 Η κύρια αποστολή του ψυχολόγου είναι να βοηθήσει το άτομο στην έκφραση των συναισθημάτων του, καθώς και στην αποτελεσματική διαχείριση καταστάσεων που του προκαλούν άγχος, θυμό ή θλίψη.