Φ.Τσαλίκογλου: "Δίχως την πίστη σε μια ουτοπία είμαστε χαμένοι"

Η Καθηγήτρια Ψυχολογίας κα Φωτεινή Τσαλίκογλου

Ζούμε σε μια εποχή, όπου βιώνουμε πολλαπλές απώλειες καθημερινώς (απολύσεις, μειώσεις μισθών, δυσκολίες στις προσωπικές σχέσεις κ.α). Το ποσοστό εκδήλωσης καταθλιπτικών συμπτωμάτων στον γενικό πληθυσμό φαίνεται να αυξάνεται. Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε καλύτερα τα αρνητικά φορτισμένα συναισθήματα, ώστε να είμαστε περισσότερο λειτουργικοί;

Να τα διαχειριστούμε καλύτερα: είναι το αίτημα που από παντού μας απευθύνεται. Από τους φίλους,τα μίντια,  τον εαυτό μας. Πώς όμως να γίνουμε διαχειριστές της οδύνης; Πιστεύω ότι υπάρχει μια αντίφαση μέσα σε αυτούς τους όρους. Η οδύνη,η δυσφορία,η θλίψη, η διάψευση, ο θυμός, η απόγνωση,...προτού γίνουν αντικειμενο διαχείρισης,θα άξιζε να γίνουν απο τον καθένα μας αντικείμενο αναστοχασμού. Τι εννοώ..Αναφέρομαι σε μια  διεργασία της απώλειας, της σημασίας και του νοήματος που αυτή διαδραματίζει στη ζωή του καθενός μας, τι κομίζει, τι συμβολίζει, που παραπέμπει. Ποιά ναρκισσιστικά τραύματα ενδεχομένως αναζωπυρώνει μέσα μας; Πόσα αναπάντητα, από παλιά, αιτήματα για αποδοχή, αναγνώριση,  αγάπη ερχονται ξανά στο προσκήνιο;  Ολα αυτά δεν είναι της αρμοδιότητας των διαχειριστών. Κι όμως, εδώ εδράζεται όλη η προβληματική της οδύνης. Γι' αυτό και οι συνταγές περιττεύουν.... άχρηστα γιατροσόφια που αφήνουν ακάλυπτη την πληγή. 

Η νεολαία, το ζωτικότερο κομμάτι της κοινωνίας, πώς ανταποκρίνεται στις δυσκολες αυτές  συνθήκες; Ποιά η δική σας αίσθηση μέσα από την επαφή σας με τους φοιτητές;

Οι ταραγμένοι καιροί δεν αναχαιτίζουν στα νέα παιδια την αναζήτηση της ευτυχίας. Εχω την αίσθηση ότι τα νέα παιδιά, ευτυχώς, δεν έχουν παραιτηθεί από το ανατρεπτικό πρόταγμα της ελπίδας. Επιμένουν, σε πείσμα των καιρών να ονειρεύονται μια επόμενη μέρα όπου ο κόσμος θα είναι αλλιώς. Εκτός κι αν αναφερομαι σε μια  δική μου προβολή. Θέλω όμως να πιστεύω ότι έτσι έχουν τα πράγματα.

Εχει αλλάξει ο τρόπος που συνδεόμαστε μεταξυ μας στις προσωπικές μας σχεσεις; Πώς συμβάλλει η συγχρονη κρίση σε αυτόν τον τομέα;

Ο δεσμός παραμένει ένα αντίδοτο στο θάνατο. Συχνά το αντίδοτο αυτό φοβίζει. Η αποδέσμευση φαντασιώνεται ως αυτονομία, η δέσμευση ως ευαλωτότητα και αδυναμία.

Το λογοτεχνημά σας "Το ευτυχισμένο Νησί" από τις εκδόσεις Καστανιώτη, τί μηνύματα στέλνει στον συγχρονο Έλληνα;

Η ιστορία μιας χώρας είναι η ιστορία των τραυμάτων της. Τα  ανεπεξέργαστα τραύματα καθορίζουν την τύχη ενός ψυχισμού, μιας οικογένειας, μιας χώρας. Ζω σημαίνει αναζητώ μια αλήθεια που συνεχώς δραπετεύει. Η συγκάλυψη της οδύνης τυφλώνει.

Δεδομένου του οτι η ζωή εχει χρώματα, ποιά ειναι εκείνα που συνθέτουν τη δική σας παλέτα;

Το Αγγελικό και Μαύρο φως.

Τελικά, η ψυχική ισορροπία, εν έτει 2016,είναι ουτοπία ή δυνατότητα;

Δίχως την πίστη σε μια ουτοπία είμαστε χαμένοι.

Ευχαριστώ από καρδιάς την κα Φωτεινή Τσαλίκογλου για την παραχώρηση της συνέντευξης